3.5. Προκατάτμηση για Συστήματα με εκκίνηση πολλαπλών λειτουργικών

Η κατάτμηση του δίσκου αναφέρεται απλά στην πράξη του χωρισμού του δίσκου σας σε τμήματα. Κάθε τμήμα γίνεται έτσι ανεξάρτητο από τα άλλα. Είναι χονδρικά ισοδύναμο με την τοποθέτηση τοίχων εσωτερικά σε ένα σπίτι. Αν προσθέσετε έπιπλα σε ένα δωμάτιο αυτό δεν θα επηρρεάσει κανένα από τα υπόλοιπα δωμάτια.

Αν έχετε ήδη ένα λειτουργικό σύστημα στο μηχάνημά σας (Windows 9x, Windows NT/2000/XP, OS/2, MacOS, Solaris, FreeBSD, …) και θέλετε να βάλετε το Linux στον ίδιο δίσκο θα πρέπει να επαναδιαμερίσετε τον δίσκο. Το Debian απαιτεί τα δικές του κατατμήσεις. Δεν μπορεί να εγκατασταθεί σε κατατμήσεις των Windows ή του MacOS. Μπορεί πιθανόν να μοιραστεί κάποιες κατατμήσεις με άλλα συστήματα Linux αλλά κάτι τέτοιο δεν καλύπτεται εδώ. Το λιγότερο που θα χρειαστείτε είναιμια κατάτμηση αφιερωμένη ειδικά στο ριζικό σύστημα του Debian.

Μπορείτε να βρείτε πληροφορίες σχετικά με την τρέχουσα διαμόρφωση των κατατμήσεων του δίσκου σας χρησιμοποιώντας ένα εργαλείο διαμέρισης για το υπάρχον λειτουργικό σας σύστημα , όπως για παράδειγμα το fdisk ή το PartitionMagic. Τα εργαλεία διαμέρισης παρέχουν πάντα έναν τρόπο παρουσίασης των κατατμήσεων που υπάρχουν χωρίς να γίνονται οποιεσδήποτε αλλαγές.

Γενικά η αλλαγή μιας κατάτμησης με ένα υπάρχον σύστημα αρχείων ήδη σε αυτήν, θα καταστρέψει οποιαδήποτε πληροφορία υπάρχει σε αυτήν. Κατά συνέπεια θα πρέπει πάντα να σώζετε τα δεδομένα σας πριν κάνετε οποιαδήποτε επαναδιαμέριση. Χρησιμοποιώντας την αναλογία με ένα σπίτι που είδαμα και πριν, θα θέλατε πιθανότατα να μετακινήσετε όλα τα έπιπλα σας από τη μέση πριν μετακινήσετε οποιονδήποτε τοίχο, διαφορετικά κινδυνεύετε να τα καταστρέψετε.

Αν ο υπολογιστής σας έχει περισσότερους από έναν δίσκους, μπορεί να θελήσετε να αφιερώσετε έναν δίσκο αποκλειστικά στο Debian. Αν αποφασίσετε να κάνετε κάτι τέτοιο τότε δεν χρειάζεται να διαμερίσετε τον δίσκο πριν την εκκίνηση του συστήματος εγκατάστασης. Το πρόγραμμα διαμέρισης που περιλαμβάνει ο εγκαταστάτης μπορεί να το κάνει αυτό πολύ καλά.

Αν το μηχάνημά σας έχει μόνο έναν δίσκο και θα θέλατε να αντικαταστήσετε τελείως το υπάρχον λειτουργικό σύστημά σας με το Debian GNU/Linux, μπορείτε επίσης να περιμένετε να κάνετε τη διαμέριση σαν μέρος της διαδικασίας εγκατάστασης (Τμήμα 6.3.2, “Διαμέριση και Επιλογή Σημείων Προσάρτησης”) μετά την εκκίνηση του συστήματος εγκατάστασης. Όμως αυτό θα δουλέψει μόνο αν σκοπεύετε να εκκινήσετε τον εγκαταστάτη από ταινίες, CD-ROM ή αρχεία σε κάποιο συνδεδεμένο μηχάνημα. Γιατί σκεφθείτε: αν εκκινήσετε από αρχεία που βρίσκονται στον σκληρό δίσκο και μετά διαμερίσετε αυτόν τον ίδιο δίσκο όντας στο σύστημα εγκατάστασης, συνεπώς διαγράφοντας τα αρχεία εκκίνησης, τότε θα πρέπει να ευχηθείτε η εγκατάσταση να πετύχει με την πρώτη! Γιατί τουλάχιστον στην περίπτωση αυτή θα έχετε διαθέσιμα κάποια εναλλακτικά μέσα να επαναφέρετε το μηχάνημά σας, όπως για παράδειγμα τις ταινίες ή CD του αρχικού λειτουργικού συστήματος.

Αν το μηχάνημά σας έχει ήδη αρκετές κατατμήσεις και μπορεί να δημιουργηθεί αρκετός χώρος διαγράφοντας ή αντικαθιστώντας μια ή περισσότερες από αυτές, τότε μπορείτε επίσης να περιμένετε να γίνει η διαμέριση χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα διαμέρισης του εγκαταστάτη. Παρόλα αυτά συνεχίστε το διάβασμα στις παρακάτω ενότητες γιατί μπορεί σαν αποτέλεσμα κάποιων ειδικών περιστάσεων όπως η διάταξη των υπαρχουσών κατατμήσεων μέσα στον πίνακα διαμέρισης, να σας υποχρεώσουν να κάνετε έτσι κι αλλιώς τη διαμέριση πριν την εγκατάσταση.

Αν το μηχάνημά σας έχει ένα σύστημα αρχείων FAT που χρησιμοποιείται από το DOS ή Windows, μπορείτε να περιμένετε και να χρησιμοποιήσετε το πρόγραμμα κατάτμησης του εγκαταστάτη του Debian για να αλλάξετε το μέγεθος του συστήματος αρχείων.

Αν τίποτα από τα παραπάνω δεν εφαρμόζονται στην περίπτωσή σας, θα χρειαστεί να διαμερίσετε το δίσκο σας πριν την έναρξη της εγκατάστασης ώστε να δημιουργήσετε τον κατάλληλα διαμερίσιμο χώρο για το Debian. Αν κάποιες καταμήσεις θα ανήκουν σε άλλα λειτουργικά συστήματα τότε θα ήταν καλίτερο να δημιουργήσετε αυτές τις κατατμήσεις με κάποια προγράμματα διαμέρισης από τα ίδια τα λειτουργικά αυτά. Συνιστούμε έντονα να μην προσπαθήσετε να φτιάξετε κάποιες κατατμήσεις για το Debian GNU/Linux χρησιμοποιώντας εργαλεία κάποιου άλλου λειτουργικού συστήματος. Αντίθετα θα πρέπει με αυτά να δημιουργήσετε μόνο τις κατατμήσεις για το αρχικό λειτουργικό σύστημα που θέλετε να διατηρήσετε.

Αν σκοπεύετε να εγκαταστήσετε περισσότερα από ένα λειτουργικά συστήματα στο ίδιο μηχάνημα. θα πρέπει να εγκαταστήσετε όλα τα άλλα λειτουργικά πριν προχωρήσετε με την εγκατάσταση του Linux. Η εγκατάσταση των Windows ή άλλων λειτουργικών μπορεί να καταστρέψουν τη δυνατότητα να ξεκινήσετε το Linux ή να σας ενθαρρύνουν να επαναδιαμορφώσετε κάποιες μη-φυσικές κατατμήσεις.

Μπορείτε να επανέλθετε από τέτοιες ενέργειες ή να τις αποφύγετε, αλλά η εγκατάσταση πριν από ο,τιδήποτε άλλο του αρχικού λειτουργικού σας γλιτώνει από πολλά προβλήματα.

Αν έχετε αυτή τη στιγμή έναν σκληρό δίσκο με μια κατάτμηση (μια συνηθισμένη περίπτωση για υπολογιστές γραφείου) και θέλετε να έχετε πολλαπλή εκκίνηση με το αρχικό λειτουργικό σύστημα και το Debian, θα πρέπει να:

  1. Κάνετε αντίγραφα ασφαλείας για ο,τιδήποτε υπάρχει στον υπολογιστή σας.

  2. Εκκινήστε με τα μέσα εγκατάστασης του αρχικού λειτουργικού συστήματος, πχ. CD-ROM ή ταινίες.

  3. Χρησιμοποιήστε εργαλεία του ίδιου του αρχικού λειτουργικού για να δημιουργήσετε κατατμήσεις για αυτό. Αφήστε είτε έναν χώρο "υποδοχής" ή απλά ελεύθερο χώρο για το Debian GNU/Linux.

  4. Εγκαταστήσετε το προτιμητέο λειτουργικό σύστημα στο καινούριο τμήμα δίσκου που του αντιστοιχεί.

  5. Επανεκκινήστε στο παλιό σας λειτουργικό για να ελέγξετε ότι όλα είναι ενταξει και για να κατεβάσετε τα αρχεία εκκίνησης του Debian installer.

  6. Ξεκινήστε τον εγκαταστάτη του Debian για να συνεχίσετε την εγκατάσταση του Debian.

3.5.1. Κατάτμηση από DOS ή Windows

Αν τροποποιείτε υπάρχουσες κατατμήσεις FAT ή NTFS, συνιστούμε να χρησιμοποιήσετε είτε το παρακάτω σχήμα είτε εργαλεία των ίδιων των Windows ή του DOS. Σε άλλη περίπτωση δεν υπάρχει αλήθεια λόγος για να κάνετε τη διαμέριση από το DOS ή τα Windows. Τα εργαλεία διαμέρισης του Linux μπορούν να κάνουν την ίδια δουλειά καλλίτερα.

Αν έχετε όμως έναν μεγάλο δίσκο IDE και δεν χρησιμοποιείτε διευθυνσιοδότηση LBA (LBA addressing), overlay drivers (που διατίθενται μερικές φορές από κατασκευαστές σκληρών δίσκων) ή ένα πρόσφατο (μετά το 1998) BIOS που υποστηρίζει επεκτάσεις πρόσβασης μεγάλων δίσκων, τότε θα πρέπει να προσδιορίσετε την κατάτμηση εκκίνησης του Debian με προσοχή.Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να τοποθήσετε την κατάτμηση εκκίνησης στους πρώτους 1024 κυλίνδρους του σκληρού σας δίσκου (συνήθως γύρω στα 524 megabyte, χωρίς μετάφραση BIOS). Αυτό μπορεί να απαιτεί την μετακίνηση μιας υπάρχουσας κατάτμησης FAT ή NTFS.

3.5.1.1. Επανακατάτμηση χωρίς απώλειες όταν ξεκινάτε από DOS, Win-32 ή OS/2

Μια από τις πιο συνηθισμένες εγκαταστάσεις είναι αυτή σε ένα σύστημα που περιέχει ήδη DOS (περιλαμβανομένων των Windows 3.1), Win32 (όπως Windows 95, 98, Me, NT, 2000, XP) ή OS/2, και όπου επιθυμείτε να εγκαταστήσετε το Debian στον ίδιο δίσκο χωρίς να καταστρέψετε το προηγούμενο σύστημα.Σημειώστε ότι ο εγκαταστάτης υποστηρίζει την μεταβολή του μεγέθους συστημάτων αρχείων FAT και NTFS όπως αυτά χρησιμοποιούνται από το DOS και τα Windows. Απλά ξεκινήστε τον εγκαταστάτη, και όταν φτάσετε στο βήμα της διαμέρισης επιλέξτε Χειροκίνητηδιαμέριση, επιλέξτε την κατάτμηση της οποίας το μέγεθος θέλετε να μεταβάλλετε και καθορίστε το καινούριο της μέγεθος.Έτσι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε την μέθοδο που περιγράφεται αμέσως παρακάτω.

Πριν προχωρήσετε θα πρέπει να αποφασίσετε για το πώς θα χωρίσετε τον δίσκο σας. Η μέθοδος που περιγράφεται στην ενότητα αυτή αφορά το χώρισμα του δίσκου σε μόνο δυο μέρη.Το ένα θα περιέχει το αρχικόλειτουργικό σύστημα ενώ το άλλο θα χρησιμοποιηθεί από το Debian. Κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης του Debian, θα έχετε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσετε το κομμάτι του δίσκου που προορίζεται για το Debian όπως πιστεύετε ότι είναι καλίτερο, δηλ. για swap ή για ένα σύστημα αρχείων.

Η ιδέα είναι να μεταφέρετε όλα τα δεδομένα στην πρώτη κατάτμηση πριν αλλάξετε την πληροφορία για την διαμέριση ώστε να ,μην χάσετε τίποτα από τα δεδομένα σας. Είναι σημαντικό να αποφύγετε κάθε περιττή ενέργεια στο διάστημα ανάμεσα στην μετακίνηση των δεδομένων και την αλλαγή μεγέθους της κατάτμησης ώστε να ελαχιστοποιήσετε την πιθανότητα να γραφεί ένα αρχείο κοντά στο τέλος της κατάτμησης κάτι που μπορεί να ελαττώσει το χώρο που μπορείτε να αφαιρέσετε από την κατάτμηση αυτή.

Το πρώτο πράγμα που χρειάζεστε είναι ένα αντίγραφο του fips που βρίσκεται στον κατάλογο tools/ στον κοντινότερο σας καθρέφτη του Debian. Αποσυμπιέστε τον κατάλογο και αντιγράψετε τα αρχεία RESTORRB.EXE, FIPS.EXE και ERRORS.TXT σε μια εκκινήσιμη δισκέττα.Μπορείτε να δημιουργήσετε μια τέτοια δισκέττα με την εντολή sys a: στο DOS. Το πρόγραμμα fips συνοδεύεται από πολύ καλή τεκμηρίωση που ίσως θελήσετε να διαβάσετε. Θα πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσετε την τεκμηρίωση αυτή αν χρησιμοποιείτε έναν οδηγό συμπίεσης δίσκου ή έναν διαχειριστή δίσκων. Δημιουργήστε τον δίσκο και διαβάστε την τεκμηρίωση πριν τον κάνετε defragment.

Το επόμενο πράγμα που έχετε να κάνετε είναι να μεταφέρετε όλα τα δεδομένα στην αρχή της κατάτμησης. Το πρόγραμμα defrag, που έρχεται από πριν με κάθε έκδοση του DOS από την 6.0 και μεταγενέστερη, μπορεί να το κάνει αυτό εύκολα. Κοιτάξτε την τεκμηρίωση του fips για μια λίστα άλλων προγραμμάτων που μπορούν επίσης να κάνουν αυτό το τρικ. Σημειώστε ότι αν έχετε Windows 9x, θα πρέπει να τρέξετε την εντολή defrag από το λειτουργικό αυτό, μιας και το DOS δεν καταλαβαίνει το σύστημα αρχείων VFAT που χρησιμοποποιείται για την υποστήριξη ονομάτων με πολλούς χαρακτήρες όπως συμβαίνει στα Windows 95 και μεταγενέστερα.

Αφού τρέξετε τον defragmenter (κάτι που μπορεί να διαρκέσει αρκετή ώρα σε ένα μεγάλο δίσκο) επανεκκινήστε με την δισκέττα fips που δημιουργήσατε.Τυπώστε απλά a:\fips και ακολουθήστε τις οδηγίες.

Σημειώστε ότι υπάρχουν αρκετοί άλλοι διαθέσιμοι διαχειριστές για διαμέριση σε περίπτωση που το fips δεν κάνει τη δουλειά για σας.

3.5.1.2. Κατάτμηση για DOS

Αν κάνετε μια διαμέριση για δίσκους με DOS ή αλλάζετε το μέγεθος κατατμήσεων DOS χρησιμοποιώντας εργαλεία του Linux είναι πιθανόν να αντιμετωπίσετε προβλήματα με τις κατατμήσεις FAT που προκύπτουν (όπως έχει αναφερθεί από αρκετούς χρήστες). Για παράδειγμα, κάποιοι αναφέρουν χαμηλή απόδοση, συστηματικά προβλήματα με το scandisk,και άλλα παράξενα σφάλματα στο DOS ή στα Windows.

Κατά τα φαινόμενα, όποτε δημιουργείτε ή αλλάζετε το μέγεθος μιας κατάτμησης για χρήση με DOS, είναι καλή ιδέα να γεμίσετε τους πρώτους λίγους τομείς με μηδενικά. Αυτό θα πρέπει να το κάνετε πριν εκτελέσετε την εντολή του DOS format εκτελώντας την ακόλουθη εντολή μέσα από το Linux:

# dd if=/dev/zero of=/dev/hdXX bs=512 count=4